فشار خون چیست؟
در واقع برای اینکه قلب بتواند خون را در رگ ها به گردش درآورد، کمک کننده نیرو است. فشار خون نیرویی است که خون هنگام عبور از رگ ها به دیواره رگ وارد می کند. واحد اندازه گیری فشار خون mmHg است و با دو عدد نشان داده می شود. وقتی فشار خون خود را با دستگاه اندازه گیری می کنید، دو عدد دریافت می کنید.
به عنوان مثال، در یک بزرگسال، فشار خون طبیعی 80.120 میلی متر جیوه است. عدد اول یا سیستولیک در واقع مربوط به زمانی است که قلب در طی یک ضربان خون را به داخل سیاهرگ ها می فرستد. عدد دوم یا دیاستولیک، فشار داخل رگ ها در زمان استراحت قلب است.
دلایل فشار خون بالا چیست؟
فشار خون بالا که به آن پرفشاری خون نیز گفته می شود، وضعیتی است که در آن فشار خون بالاتر از حد طبیعی است، یعنی 140. فشار خون شما در طول روز بسته به نوع فعالیتی که انجام می دهید تغییر می کند. اگر فشار خون برای مدت طولانی بالاتر از حد طبیعی باشد، به عنوان فشار خون بالا تشخیص داده می شود.
هرچه سطح فشار خون شما بالاتر باشد، خطر ابتلا به مشکلات و بیماری هایی مانند: بیماری قلبی، حمله قلبی و سکته مغزی بیشتر است. پزشک متخصص با بررسی سطح فشار خون سیستولیک و دیاستولیک و بررسی شرایط پزشکی و داروهای شما، فشار خون بالا را تشخیص داده و تصمیمات درمانی را اتخاذ می کند.
تصمیمات درمانی مناسب برای تشخیص فشار خون بالا می تواند از پزشک به پزشک دیگر متفاوت باشد. برخی از پزشکان فشار خون را در صورتی تشخیص می دهند که فشار خون بیمار به طور مداوم 90/140 میلی متر جیوه یا بالاتر باشد. برخی دیگر از متخصصان فشار خون را در صورتی تشخیص می دهند که فشار خون بیماران به طور مداوم 80/130 میلی متر جیوه یا بالاتر باشد.
آزمایش های لازم برای اندازه گیری فشار خون
آزمایش فشار خون بخشی طبیعی از فرآیند معاینه پزشکی است. هنگام مراجعه به مطب پزشک از دقیق ترین دستگاه فشار خون برای تشخیص سلامت کلی بدن استفاده می شود. به خصوص برای افرادی که در معرض خطر ابتلا به این بیماری هستند یا بیماری های زمینه ای دیگری دارند، این معاینه باید به طور منظم انجام شود. علاوه بر این روش اندازه گیری فشار خون، آزمایش فشار خون آزمایشگاهی نیز برای افراد مبتلا به این بیماری ضروری است. این آزمایشات معمولاً برای تشخیص بیماری هایی استفاده می شود که باعث افزایش فشار خون (علت فشار خون بالا) می شوند یا می توانند آن را بدتر کنند.
فشار خون بالا “بیماری خاموش” نامیده می شود. زیرا معمولاً مردم نمی دانند که آن را دارند. ممکن است هیچ علامت یا نشانه ای وجود نداشته باشد. با این حال، به بدن آسیب می رساند و در نهایت می تواند مشکلاتی مانند بیماری قلبی ایجاد کند. به همین دلیل مهم است که فشار خون خود را به طور منظم چک کنید. اگر فشار خون شما همیشه بالاتر از حد طبیعی است یا اگر سابقه خانوادگی فشار خون بالا دارید، حتما آزمایش فشار خون را در برنامه خود قرار دهید. اگر فشار خون بالا دارید و معاینات مربوطه را انجام نداده اید، در اسرع وقت به متخصص قلب، داخلی یا پزشک عمومی مراجعه کنید.
چکاپهای ضروری برای افراد مبتلا به بیماری فشار خون
اگر مشکوک به فشار خون بالا هستید یا پزشک شما می خواهد آسیب ناشی از فشار خون بالا را بررسی کند، آزمایش فشار خون برای شما تجویز می شود. این آزمایش قند خون، چربی ها، هماتوکریت و سایر عوامل را برای بررسی سلامت کلی بدن بررسی می کند. اما چه آزمایش هایی باید هنگام بررسی فشار خون بررسی شود.
1. شمارش کامل خون
شمارش کامل سلول های خونی یکی از مواردی است که در بسیاری از غربالگری های سلامت از جمله آزمایش فشار خون سفارش می شود. این آزمایش گلبول های سفید، گلبول های قرمز، پلاکت ها، هموگلوبین و هماتوکریت شما را بررسی می کند. افزایش یا کاهش هر یک از این سلول های خونی ممکن است نشانه یک بیماری زمینه ای باشد. در معاینه کامل بدن، اولین چیزی که باید بررسی شود، شمارش کامل سلول های خونی است.
برای انجام آزمایش CBC نیازی به ناشتا بودن ندارید. اما معمولا این تست همراه با عوامل دیگر بررسی می شود. از آنجایی که معاینه شمارش کامل خون فقط اطلاعات کلی می دهد. به عنوان مثال، اگر تعداد سلول های خونی کمتر از حد طبیعی باشد، احتمالاً فرد کم خون است. اگر تعداد گلبول های قرمز خون یا هموگلوبین بالاتر از حد طبیعی باشد، ممکن است نشانه بیماری قلبی باشد.
2. آزمایش ادرار
موارد مختلفی را می توان در پاسخ به آزمایش ادرار بررسی کرد. این آزمایش مواد زائد کلیه ها را بررسی می کند. آزمایش ادرار جنبه های مختلفی دارد. برخی از بیماری ها را می توان با مشاهده رنگ، شفافیت، بوی ادرار و اندازه گیری مواد مختلف موجود در آن تشخیص داد. به عنوان مثال، در دیابت، ادرار بوی شیرین می دهد.
اگر پروتئین در ادرار یافت شود، احتمالاً نشانه بیماری کلیوی است. گلوکز نیز نباید در ادرار وجود داشته باشد. اگر مقدار این ماده در ادرار زیاد باشد، نشانه دیابت کنترل نشده است.
3. اندازه گیری هماتوکریت
این آزمایش بخشی از آزمایش شمارش کامل خون است. آزمایش خون HCT نسبت گلبول های قرمز را در خون ارزیابی می کند. اگر هماتوکریت کمتر از حد طبیعی باشد، ممکن است فرد دچار کم خونی، کمبود ویتامین یا مواد معدنی یا خونریزی شود. همچنین می تواند ناشی از افزایش گلبول های سفید به دلیل عفونت یا سرطان خون باشد.
زمانی که هماتوکریت بالاتر از حد طبیعی باشد، احتمالاً فرد دچار کم آبی، اختلالی مانند پلی سیتمی ورا، بیماری ریوی یا بیماری قلبی است. برای انجام این آزمایش نیازی به ناشتا بودن نیست.
4. بررسی نیتروژن اوره یا کراتین در خون
آزمایش نیتروژن اوره خون (BUN) میزان نیتروژن اوره خون را اندازه گیری می کند. این آزمایش اطلاعات خوبی در مورد عملکرد کلیه به پزشک می دهد. یک بیماری مزمن مانند فشار خون بالا یا دیابت می تواند به کلیه ها آسیب برساند. به همین دلیل بررسی این عامل در بررسی فشار خون ضروری است.
برای انجام این آزمایش نیازی به ناشتا بودن نیست. اعداد بین 6 تا 24 میلی گرم در دسی لیتر در حد نرمال است. گاهی اوقات افزایش این عامل ممکن است نشانه بیماری کلیوی نباشد و با مشکلاتی مانند کم آبی بدن، انسداد مجاری ادرار، نارسایی احتقانی قلب، خونریزی گوارشی یا مصرف برخی داروها مرتبط باشد. به همین دلیل پزشک باید بعد از این معاینه روش های تشخیصی دیگری را تجویز کند.
5. اندازه گیری پتاسیم
یکی از مواردی که در آزمایش فشار خون باید بررسی شود، میزان پتاسیم خون است. پتاسیم یک الکترولیت است و وجود آن برای عملکرد قلب و عضلات ضروری است. سطوح غیر طبیعی پتاسیم نشانه یک مشکل جدی مانند فشار خون بالا، بیماری کلیوی یا بیماری قلبی است.
اگر سطح پتاسیم در آزمایش بالا باشد، ممکن است نشانه ای از ضربان قلب نامنظم، خستگی، ضعف یا حالت تهوع باشد. سطح پایین این ماده در خون احتمالاً نشانه ای از ضربان قلب نامنظم، گرفتگی عضلات، ضعف، خستگی یا یبوست است. برای انجام این آزمایش باید چندین ساعت ناشتا باشید.
6. اندازه گیری قند ناشتا
همانطور که از نام این آزمایش مشخص است، این آزمایش میزان قند خون را پس از چندین ساعت ناشتایی بررسی می کند. این آزمایش برای تشخیص دیابت، پیش دیابت یا دیابت بارداری استفاده می شود. معمولاً برای انجام آزمایش قند خون ناشتا باید بین 8 تا 12 ساعت چیزی نخورید.
اگر سطح قند خون ناشتا در این آزمایش کمتر از 99 میلی گرم در دسی لیتر باشد، قند خون شما طبیعی است. اعداد بین 100 تا 125 میلی گرم در دسی لیتر نشان دهنده پیش دیابت و اعداد بالای 126 میلی گرم در دسی لیتر نشان دهنده دیابت است.
7. آزمایش کلسیم خون
کلسیم یکی از مهم ترین مواد معدنی موجود در خون و استخوان های بدن است. وجود این ماده برای سلامت قلب، ماهیچه ها، اعصاب، استخوان ها و دندان ها ضروری است. اگر مقدار آن در خون خیلی زیاد یا خیلی کم باشد، ممکن است نشانه بیماری استخوان، بیماری تیروئید یا بیماری کلیوی باشد.
اگر علائمی مانند تکرر ادرار، حالت تهوع و استفراغ، یبوست یا درد شکم دارید، ممکن است سطح کلسیم خون شما افزایش یابد. علائمی مانند گرفتگی عضلات، سوزن سوزن شدن لب ها و ضربان قلب نامنظم از نشانه های کمبود کلسیم هستند.
8. آزمایش چربی خون
آزمایش چربی خون سطح کلسترول و تری گلیسیرید را اندازه گیری می کند. این آزمایش برای نظارت بر خطر ابتلا به بیماری های قلبی عروقی انجام می شود. چربی بیش از حد در خون باعث تجمع در رگ های خونی و مشکلات قلبی می شود. پنج عامل زیر در آزمایش چربی خون بررسی می شود. برای انجام این آزمایش باید حدود 10 تا 12 ساعت ناشتا باشید.
- کلسترول تام شامل LDL-C، VLDL-C و HDL-C.
- کلسترول لیپوپروتئین با چگالی کم یا کلسترول بد (LDL)
- تری گلیسیرید
- کلسترول لیپوپروتئین با چگالی بسیار کم (VLDL).
- کلسترول لیپوپروتئین با چگالی بالا یا کلسترول خوب (HDL)
9. اندازه گیری آلدوسترون
این آزمایش میزان آلدوسترون را در خون یا ادرار اندازه گیری می کند. آلدوسترون هورمونی در غده فوق کلیوی است که به کنترل فشار خون و تعادل سدیم و پتاسیم کمک می کند. این آزمایش معمولا برای یافتن علت فشار خون بالا انجام می شود.
اگر سطح ترشح آلدوسترون زیاد باشد علائمی مانند ضعف، تشنگی زیاد، تکرر ادرار و گرفتگی عضلات ظاهر می شود. اما اگر مقدار این هورمون خیلی کم باشد، فرد دچار کاهش وزن، خستگی، ضعف عضلانی، درد شکم و اسهال می شود. در بیماری فشار خون بالا، سطح آلدوسترون بالاتر از حد طبیعی می شود
10. اندازه گیری کورتیزول
کورتیزول هورمونی است که توسط غدد فوق کلیوی تولید می شود. این هورمون نقش موثری در تنظیم فشار خون و قند خون دارد. اگر مقدار آن بیشتر یا کمتر از حد طبیعی باشد، این نشانه اختلال غده فوق کلیوی است. این آزمایش می تواند بیماری های مربوط به غدد فوق کلیوی مانند سندرم کوشینگ یا آدیسون را تشخیص دهد. یکی از علائم سندرم کوشینگ فشار خون و قند بالا است. به همین دلیل این آزمایش باید برای یافتن علت فشار خون بالا انجام شود.
11. نوار قلب
نوار قلب یا الکتروکاردیوگرام یک آزمایش غیر تهاجمی است که سلامت قلب را بررسی می کند. عوارض شایع فشار خون بالا شامل حمله قلبی، ضخیم شدن دیواره قلب و سایر مشکلات قلبی است. در این آزمایش فعالیت الکتریکی قلب بر روی کاغذ ثبت می شود تا موارد مشکوک مانند آسیب به عضله قلب به دقت بررسی شود.
12. بررسی آنزیم های کبدی
افزایش آنزیم های کبدی در خون نشانه مشکلات کبدی است. بیماری کبد ارتباط مستقیمی با فشار خون بالا دارد. فشار خون بالا می تواند به کبد آسیب برساند و از طرفی بیماری های کبدی مانند کبد چرب فرد را مستعد ابتلا به فشار خون می کند. به همین دلیل، سطح آنزیم های کبدی در خون باید در طی آزمایشات عملکرد کبد بررسی شود. رایج ترین آنزیم هایی که در این آزمایش آزمایش می شوند عبارتند از:
- آلکالین فسفاتاز (ALP)
- آلانین ترانس آمیناز (ALT)
- آسپارتات ترانس آمیناز (AST)
- گاما گلوتامیل ترانسفراز (GGT)
13. عملکرد کلیه را بررسی کنید
آزمایش عملکرد کلیه برای بررسی میزان عملکرد کلیه ها انجام می شود. این آزمایش شامل آزمایش خون و نمونه ادرار 24 ساعته است. این آزمایش آزمایش می کند که کلیه ها چقدر می توانند مواد زائد را پاک کنند. فشار خون بالا و برخی بیماری‌های دیگر مانند دیابت می‌تواند تأثیر زیادی بر کلیه‌ها داشته باشد. به همین دلیل افرادی که از این عارضه رنج می برند باید از سلامت کلیه های خود مطمئن باشند. این آزمایش نیتروژن اوره خون، میزان فیلتراسیون کلیه، کراتینین و آلبومین را بررسی می کند.
چه کسانی باید آزمایش خون بدهند؟
بهتر است افراد بالای 18 سال فشار خون خود را در فواصل زمانی معین اندازه گیری کنند. علاوه بر این، برخی از افراد در معرض خطر فشار خون بالا هستند. به همین دلیل به این افراد توصیه می شود فشار خون خود را چک کنند. این افراد شامل موارد زیر است:
- کسانی که اضافه وزن دارند یا چاق هستند.
- آنها بالای 40 سال سن دارند.
- آنها سابقه خانوادگی بیماری قلبی یا دیابت دارند.
- کسانی که از قرص های ضد بارداری استفاده می کنند.
علائم فشار خون بالا
فشار خون بالا به ندرت علائم قابل توجهی دارد. موارد زیر می تواند به تشخیص فشار خون بالا کمک کند:
- تاری دید
- خونریزی بینی
- از نفس افتادگی
- درد قفسه سینه
- سرگیجه
- سردرد
تقریباً از هر 4 نفر در جهان یک نفر فشار خون بالا دارد، اما متأسفانه بسیاری از این افراد از بیماری خود بی اطلاع هستند. بسیاری از افراد مبتلا به فشار خون بالا مشکلات پزشکی جدی ندارند. اما مراقب باشید، حتی اگر بیماری خاصی ندارید، باید هر شش ماه یک بار فشار خون خود را اندازه گیری کنید و اگر بالای 40 سال دارید، حداقل هر پنج ماه یکبار توصیه می شود.
علائم فشار خون پایین
اندازه گیری فشار خون اغلب برای تشخیص فشار خون بالا تجویز می شود. زیرا فشار خون پایین که به عنوان افت فشار خون نیز شناخته می شود، در انسان کمتر دیده می شود. با این حال، اگر علائم خاصی دارید که ممکن است نشان دهنده فشار خون پایین باشد، باید آزمایش دهید.
علائم فشار خون پایین عبارتند از:
- سرگیجه یا سبکی سر
- حالت تهوع
- پوست سرد و عرق کرده
- پوست رنگ پریده
- غش کردن
- ضعف بیش از حد و بی دلیل
نکات مهم قبل از تست فشار خون
برای انجام آزمایش فشار خون نیازی به ناشتا بودن ندارید و می توانید آن را در خانه یا در مراکز آزمایشگاهی در هر زمانی از روز انجام دهید. البته اگر علاوه بر این آزمایش برای شما آزمایش قند یا چربی تجویز شد، باید 8 ساعت ناشتا باشید. بعد از انجام آزمایش حتماً غذاهای شیرین مانند آب میوه و کیک مصرف کنید تا دچار افت فشار به دلیل از دست دادن خون نشوید و حتماً به مدت 5 دقیقه محل تزریق را با پنبه فشار دهید تا محل تزریق کبودی ظاهر نمی شود.
انجام آزمایش‌های فشار خون در منزل
بهتر است بدانید برای انجام خدمات آزمایشگاهی نیازی به مراجعه به آزمایشگاه ندارید. بیمارستان مجازی ارمغان با همکاری مجهزترین و مدرن ترین آزمایشگاه های استان تهران و سایر شهرهای کرج، اندیشه، فردیس، اسلامشهر، قدس، شهریار و وحیدیه همواره بهترین خدمات تست خانگی را زیر نظر بیمه پایه و تکمیلی به شما ارائه می دهد.
در صورتی که قصد انجام آزمایشات در خانه یا تفسیر آزمایش خون را دارید می توانید با شماره تلفن های درج شده در سایت تماس گرفته و یا با کلیک بر روی درخواست آزمایش خود را ثبت نمایید. در این صورت همکاران ما با شما تماس خواهند گرفت و اقدامات لازم برای آزمایشات در منزل اسال خواهد شد همچنین پاسخ آزمایش شما در اسرع وقت به دست شما خواهد رسید.
آزمایش های کم خونی و چربی خون زنان و مردان در منزل